آنچه در این مطلب می آموزید:
- ۱ با جزئیات صحبت کنید.
- ۲ لطفا اطلاعات بیشتری بهم بده!!
- ۳ در خصوص علایق آنها صحبت کنید.
- ۴ کتاب بخوانید و کتاب بخوانید.
- ۵ بازخوانی کتاب
- ۶ تا جایی که می توانید، با او صحبت کنید!
- ۷ برچسب، تابلو و پلاک های خیابان و … را بخوانید تا واژگان کودک بالا رود.
- ۸ از کودک خود سؤال کنید.
- ۹ برای بالا بردن واژگان کودکان، بازی های کلمات انجام دهید.
- ۱۰ تماشای کارتون های با دوبله خوب.
- ۱۱ شعر بسرایید.
بالا بردن واژگان کودکان را می توان با استفاده از کلمات توصیفی گرفته تا دائماً صحبت کردن با آنها محقق کرد.
یک تئوری ساده و عملی وجود دارد که هر کسی می تواند به راحتی از آن استفاده نماید. هر چه کودک کلمات بیشتر را به صورت روزانه می شنود، بیشتر یاد خواهد گرفت. او آن کلمات را جذب، و در نهایت مورد استفاده قرار می دهد. زمانی که بچه ها با افراد دیگر دیدار می کنند و یا وارد پیش دبستانی می شوند، گسترش واژگان نیز به خودی خود اتفاق می افتد. بیان شده است که از روی محدوده کلمات کودک در مهد کودک می توان در مورد توانایی او در خواندن و یادگیری اظهار نظر کرد. داشتن کلمات بیشتری سبب یاری به کودک در یادگیری و اندیشه به دنیا خواهد شد. البته کارهای بسیاری هستند که می توانید در خانه انجام دهید تا به فرزند خود کلمات توصیفی را آموزش دهید که مورد استفاده هر روز آنها قرار گیرد.
برای کمک به شما در بالا بردن واژگان فرزندتان، برخی از این نکات را امتحان کنید:
با جزئیات صحبت کنید.
وقتی با فرزند خود صحبت می کنید، تا حد امکان بصورت خاص بیان کنید. “کفش هایت را برای من بیاور”، می تواند به این جمله تبدیل شود؛ “کفش های صورتی بندی خود را برای من بیاور”. آیا می خواهی بیرون برویم؟” به این جمله تبدیل می شود “آیا می خواهی برای قدم زدن طولانی بیرون برویم که در آنجا می توانیم به آسمان آبی و گلهای رنگارنگ نگاه کنیم؟ “. تا جای ممکن (و از روی قصد) از کلمات استفاده کنید.
باید بدانید که تعداد کلماتی کودک معادل تعداد کلماتی است که از طرف والدین در معرض آنها قرار می گیرند. والدین اولین عامل بالا بردن واژگان کودکان هستند.
لطفا اطلاعات بیشتری بهم بده!!
به نوبه خود، از او هم بخواهید که در هنگام صحبت کردن به جزئیات بپردازد. اگر او از شما عروسک خود را می خواهد، مشخصات آن را بپرسید.
“آن عروسک با موهای قهوه ای؟ آن عروسک با لباس سبز؟” حتی اگر وسیله مورد صحبت او ساده باشد، فرزند خردسال خود را تشویق کنید که تا حد توان از کلمات توصیف کننده استفاده کند. (این روش بویژه زمانی خوب و موثر خواهد بود که فرزند شما نوجوان است و شما سعی می کنید تا حد ممکن اطلاعات بیشتری از او کسب کنید!)
البته باید مکالمه بین شما و کودک دارای تعادل باشد. او را با کلمات بمباران نکنید و به او فرصت دهید که صحبت کند.
در خصوص علایق آنها صحبت کنید.
در مکالمات روزانه تان به کلمات و مکالمات مابین تان توجه کنید و برای آنها اهمیت قایل شوید. اگر در خصوص علایق او صحبت کنید، کودک تان با اشتیاق بیشتری گوش خواهد داد و کلمات جدید را یاد خواهد گرفت. به عنوان مثال اگر به ماشین بازی علاقه مند است می توانید برایش کلمات سرعت رفتن و بوق زدن را نمایش دهید و یا کلماتی نظیر ترافیک، مکانیک و فرمان را برای خردسالان به او یاد دهید. لاستیک ماشینت صاف شده، باید نو بیاندازی! حواست هست که روغن ماشین را باید عوض کنی! پسرم ماشین کثیف شده، ببرش کارواش! و چیزهایی نظیر این که علاوه بر کلمات، به یکسری پیگیری ها و مراقبت های آینده هم آشنا شوند.
کتاب بخوانید و کتاب بخوانید.
به دلایل زیادی اگر با صدای بلند کتاب بخوانید، واژگان کودکان خود را افزون می کنید. همانطور که برایش کتاب می خوانید، به هر سؤال احتمالی او پاسخ دهید، و در پاسخ تان برخی از کلمات دیگر را مطرح کنید. اگر فکر می کنید که در کتاب کلمه ای است که کودک پیش دبستانی شما آن را نمی فهمد، از او بپرسید که فکر می کند معنی اش چیست. انجام این کار به مرور بر درک محیط اطراف و مهارت های نوشتاری هم موثر خواهد بود.
بازخوانی کتاب
از فرزندتان بخواهید که کتابی را که برایش خوانده اید را برایتان تعریف کند. بعضی از بچه ها نظیر دخترم ریحانه که به کتاب خواندن علاقمند هستند، کتاب را حفظ می کنند. و اگر این کتاب ها دارای اندکی متون ادبی باشند و یا شعر گونه طراحی شده باشند، بعضی قریحه های آنها را قلقلک خواهند کرد که می توانم به کتابهای کوچکی اشاره کنم که علی، فرزندم بعضی اوقات آنها را می نویسد و نقاشی می کند. استفاده از کلمات جدید این متون سبب بالا بردن واژگان خواهد شد.
تا جایی که می توانید، با او صحبت کنید!
شما بهترین و اولین معلم اول فرزندتان هستید. فقط با گفتگو، تعداد واژگان کودکان خود را افزایش دهید. چیزهای جدیدی را مطرح بسازید، و اگر فکر می کنید آنها چیزی را که می گویید درک نمی کنند، معنی کلمات را بیان کنید. فقط در مورد همه چیز، و هر چیزی با فرزند خود صحبت کنید.
برچسب، تابلو و پلاک های خیابان و … را بخوانید تا واژگان کودک بالا رود.
به هر کجا که می روید، و هر آنچه را که می بینید دارای یک برچسب و یا تابلو است. فکر نکنید که اگر کلمه ای خیلی بزرگ است، کودک پیش دبستانی شما نمی تواند آن را درک کند، و یا بفهمد و یا به خاطر بسپارد. اگر معنی کلمه ای را نمی دانید که چیست؟معنی آن را جستجو کنید و سپس اطلاعات را به کودک خود منتقل کنید.
از کودک خود سؤال کنید.
تمام روز کودک تان از شما سؤال می کند. زمان آن رسیده است که جهت میز مذاکره را بچرخانید و از فرزندتان اطلاعات کسب کنید. البته سؤالات شما نباید پیچیده باشند، فقط چیزهایی که کودک شما را به فکر کردن و صحبت کردن سوق دهد.
برای بالا بردن واژگان کودکان، بازی های کلمات انجام دهید.
اسباب بازی و بازی های زیادی در بازار وجود دارند که کلمات را به بچه ها یاد می دهد، چگونه هجی کردن(الفبا) کردن، کلمات به چه معنی هستند، چگونه خوانده می شوند و موارد دیگر. این بازی ها عالی هستند! لیکن می توانید با کودک کوچک خود در خانه و یا خودرو نیز بازی کلمات کنید والبته هزینه ای هم برای شما نخواهد داشت. به عنوان مثال، بازی قافیه ای انجام دهید که در آن کلمه ای به فرزندتان می دهید و او مجبور است هم قافیه آن را بیان کند. به عنوان مثل به کودک خود بگویید که آن چیست که: با حرف” م” شروع می شود و هم قافیه گوش است؟ به عنوان راهنمایی بگویید که کوچولو است و یا سیبیل دارد و … راه های بیشماری برای این بازی مطرح هستند!
به عنوان تجربه شخصی از فرزند هشت ساله ام علی خواستیم که کلماتی را بگوید که آخرشان “ناک” باشد، نتیجه کلمات دردناک و ترسناک بود. و دختر چهار ساله ام که شاهد این بازی بود با دقت کلمات را تکرار می کرد و به خاطر می سپرد.
بازی دیگری که در سنین کمتر با آنها بازی می کردیم این بود که از آنها می خواستیم که به ترتیب یک کلمه بگویند که به کلمه قبلی مربوط باشد. به این طریق علاوه بر یادگیری کلمات، نحوه ارتباط آن ها را از دختر سه ساله ام می پرسیدیم و بعضاً برایش توضیح می دادیم که ارتباط شان به چه صورتی بوده است و چه کلماتی را می توانسته بگوید.
تماشای کارتون های با دوبله خوب.
دیدن فیلم های کارتونی که از ادبیات غنی در دوبله برخوردار هستند، باعث بزرگ شدن محدوده کلمات آنها خواهد شد. البته واقعاً تاسف برانگیز است که بعضی کارتون ها نظیر باب اسفنجی دارای کلماتی هستند که ما دوست نداریم فرزندمان در هیچ حالتی آنها را تکرار کند. قابل ذکر است که تلویزیون هم در شبکه پویا بعضاً دارای چنین برنامه هایی است. از این جهت ضروری بنظر می رسد که والدین برنامه هایی را که به خورد فرزندان خود می دهند را رصد کنند.
شعر بسرایید.
در واقع نمی توان از تاثیر شعر بر ادبیات، تعداد کلمات و یادگیری کودکان چشم گوشی کرد. شعر بسازید و در آن از کلمات جدید بهره ببرید. و اگر نمی توانید، شعرهای مناسب را یاد بگیرید و استفاده نمائید.
منابع:
خیلی عالی بود،بخصوص قسمت بازی با کلمات را دوست داشتم.متشکرم
سلام، سپاسگزارم از پیامتان